Image Alt
OKO NIGDY NIE ŚPI KUJAWSKO - POMORSKIE

O Festiwalu

Międzynarodowe Spotkania Nieprzypadkowe
Oko Nigdy Nie Śpi – Kujawsko-Pomorskie

EXPERYMENT

XI EDYCJA

08.08-11.08.2024

Tegoroczny, XI. Festiwal OKO Nigdy Nie Śpi
powraca do marzenia o experymencie
– zdarzenia zawieszonego w pół skoku
pomiędzy tym, co wiemy i co sprawdzone
– a tym co, być może, wciąż jest możliwe.
 


Przywołany w tytule Festiwalu termin odnosi się do potężnej tradycji sztuki nowoczesnej. Co więcej, jako jeden z nielicznych wciąż pozostaje od ponad stu lat otwarty i aktualny w kolejnych generacjach, pomimo zmieniających się form i kontekstów działania sztuki.

Jako osobna niemal dyscyplina, eksperyment zadomowił się w sztuce w okresie na dobre w okresie powojennym. Prawdziwą karierę w języku sztuki zrobił dopiero w latach 60. i 70. a więc w czasach neoawangardy i postawangardy. Powiązanie działania twórczego z ryzykiem i przeniesienie ciężaru aktu artystycznego z rezultatu na proces, a nawet samą koncepcję dzieła, było wynalazkiem pierwszej awangardy. Wczesnych artystycznych eksperymentów nie określano jednak jeszcze jako takie. Dopiero rewolucja edukacyjna i kariera nauk przyrodniczych i ścisłych w połączeniu z eksplozją mediów masowych utorowały słownikowi eksperymentu miejsce w elitarnym wówczas, dyskursie publicznym, w dodatku od razu w wydaniu powiązanym z autorytetem wiedzy. 

Paradoksalnie, sztuka postakademicka od razu pragnęła zbliżenia z rzeczywistością, chciała wchłaniać prawdziwe dźwięki tła, zburzyć hierarchię i wartościujące rozróżnienia pomiędzy obrazami. Stąd związki awangardy z rewolucyjnymi utopiami społecznymi. Inna odmiana sztuki awangardowej orbitowała wokół dekadencji, przestrzeni krytycznie odnoszącej się do skazanych na porażkę, jak później się okazało, strategii związanych z kwestionowaniem symbolicznych (a nawet modernizacyjnych) porządków władzy.

Tyle wstępu.


OKO Nigdy Nie Śpi to wszak wydarzenie, które z tradycją obchodzi się raczej eksperymentalnie niż spekulatywnie. Od kumulatywnych wartości, takich jak analiza i ugruntowana w niej wiedza, woli niepowtarzalne wypróbowywanie i zanurzeniowe doświadczanie.

W tym roku bydgoskie OKO będzie połączone z UCHEM, kładąc główny akcent na eksperyment w obszarze dźwięku. Temat jego XI. Edycji nawiązuje nie tylko do tradycji Chóru Czarnego Karła (Fundacja Czarny Karzeł jest organizatorem Festiwalu), ale też emergentnie wynika z rozproszonych inspiracji i pojedynczych spotkań/sytuacji pomiędzy twórcami zaproszonymi do tegorocznego wydarzenia. Bydgoszcz, miasto znane z wkładu w historię muzyki awangardowej i alternatywnej, ma silną tradycję interdyscyplinarnych działań wykorzystujących synestezję pomiędzy sensorium wizualnym i audialnym, żeby wymienić tylko obchodzący niedawno swoje trzydziestolecie klub Mózg, który będzie miejscem wielu tegorocznych wydarzeń.

Do stworzenia kilku scen festiwalowych zaproszony został przez organizatorów ponownie Robert Kuśmirowski. Artysta nazywany “wielkim fałszerzem rzeczywistości” od wielu lat zafascynowany jest dźwiękiem. Jednym z jego najnowszych autorskich przedsięwzięć jest łączące dźwięk i obraz, Phonomatic Studio, które powstaje w Lublinie. Dla Festiwalu Kuśmirowski tworzy dwie równoległe, przeglądające się w sobie przestrzenie.

Pierwszą będzie wystawa REVER’s w Galerii Miejskiej bwa, której głównymi bohaterami będą rozmaite, niezwykłe obiekty interpretujące materię rzeczywistości i zmieniające ją w dźwięk. Kontekst współczesnych wydarzeń sprawia, że nie zabraknie na niej urządzeń o przeznaczeniu medycznym i militarnym. Przerzucą one konceptualny pomost między geopolityką lat 70. XX w. i 20. XXI. Autorami prac i obiektów prezentowanych na wystawie będą sam Kuśmirowski oraz osoby zaproszone przez artystę, między innymi Jarosław Lustych, Marek Chlanda i Marek Chołoniewski.

Drugim projektem festiwalowym Roberta Kuśmirowego będzie scena performatywna, zlokalizowana w klubie Mózg, Fabryce Rzeźb Gadających Ze Sobą. Złożą się na nią zaaranżowane na potrzeby wydarzenia pojedyncze studia dźwiękowe dla zaproszonych twórców i otaczający je obóz festiwalowy. W kultowych przestrzeniach bydgoskiej kolebki yassu na zaproszenie Kuśmirowskiego powstanie za ich sprawą festiwalowa scena alternatywna. Zaprezentuje ona między innymi projekt poznańskiego twórcy Radosława (Radara) Włodarskiego. Artysta znany jest z unikalnej techniki, bazującej na cięciu i sklejaniu taśm kaset magnetycznych oraz prezentowaniu jej efektów podczas ekscentrycznych koncertów. Wraz z nim na mózgowej scenie wystąpi dadaistyczny protagonista rodzimej sceny elektro WET MAN. Tomasz Preficz tym razem przybędzie prosto z Londynu i przywiezie ze sobą swoje dwa najnowsze albumy.

Również w Mózgu zaprezentuje się projekt Dvoyra  (muzycy, Paweł Passini i Marcin Sudziński, oraz artystka wizualna, Aleksandra Konarska.  Artyści czerpią z tradycji różnych dziedzin sztuki i duchowości o różnej proweniencji żydowskiej, chrześcijańskiej, gnostyckiej.

Gościnną bazą i kwaterą główną festiwalowych gości OKA 2024 będzie hotel Pałac i park w Myślęcinku. Tu też odbędzie się otwarcie imprezy oraz wiele punktów programu, w tym intrygujący koncert “Muzyka dla Koni” w wykonaniu wybitnego klarnecisty yassowego Jerzego Mazzolla oraz Piotra Różyckiego grającego na oryginalnych organach Hammonda. Tu też przez cały czas trwania festiwalu działać będzie zaimprowizowany Nocny Bar OKA, miejsce nostalgicznych spotkań przyjaciół festiwalu, szczególnie tych nieobecnych.

Specjalnymi gościniami festiwalu będą również Anna Zaradny (jej koncert odbędzie się w czwartek namiocie na tarasie pałacu w Myślęcinku) i Agnieszka Taborska. Spotkanie z twórczyniami odbędzie się w Kujawsko-Pomorskim Centrum Kultury.

W oddanym do dyspozycji festiwalu, graniczącym z ogrodem wnętrzu dworu w Myślęcinku Elżbieta Jeznach wraz z francuskim mimem i lalkarzem Nicolasem Gousseffem poprowadzi cztery dni prób otwartych z udziałem osób, które zechcą pracować nad ich wspólnym spektaklem “Niespodzianki chwili obecnej”. Gotowy spektakl zaprezentowany zostanie dopiero podczas przyszłorocznego Festiwalu OKO, jednak tegoroczna publiczność będzie mogła uczestniczyć w przygotowaniach już w tym roku, biorąc udział w warsztatach wykorzystujących unikalne metody Gousseffa m.in. soundpaintingu, czyli pracy z gestami, które są niczym innym, jak tworzoną na żywo partyturą dla muzyków, aktorów oraz artystów ruchowych i wizualnych.

W innych parkowych przestrzeniach oddanych do dyspozycji Festiwalu już dziś powstają prace dla tegorocznego Oka. Jednym z projektów o takiej proweniencji jest “Instytut Doznań” czyli działanie z roślinnością Palmiarni pałacu w Myślęcinku, którego autorkami są Justyna Juga, Anna Ajtner oraz Iwona Adamczewska. W scenerii pałacowo-parkowej również dziać będą się, w kolejnych dniach, performatywne akcje specjalnych gościń festiwalu: Lenki Klodovej (Czechy) i Yaryny Szumskiej (Ukraina).

Każdy festiwalowy dzień rozpoczynać będzie tu, w myślęcińskim ogrodzie na Polanie Różopole, harmonizująca ducha i ciało praktykajogiczna, prowadzona przez Dorotę Priebe-Kubiak.

Z Myślęcinka rozbiegać będą się miejskie ścieżki festiwalowe, wiodące do wielu niedostępnych na co dzień bydgoskich miejsc i obiektów. Należą do nich choćby: pracownia Grzegorza Pleszyńskiego w dawnych bydgoskich Zakładach Przemysłu Skórzanego “Kobra” (regularne miejsce prób chóru Czarny Karzeł) oraz inne prywatne bydgoskie przestrzenie i mieszkania.

Niespodzianką Festiwalu będą zorganizowane w jedynym bydgoskim studyjnym Kinie Orzeł (MCK) dwa wyjątkowe pokazy filmowe, którym towarzyszyć będą spotkania z twórcami. Jako pierwszy zaprezentowany zostanie krótki metraż “Joko” w reżyserii Izy Plucińskiej, nagrodzony m.in. Złotym Smokiem na Krakowskim Festiwalu Filmowym oraz Srebrnym Niedźwiedziem na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie. Film zrealizowany został na podstawie znanego dramatu Rolanda Topora “Joko świętuje rocznicę”. To wiecznie aktualna, jak opowiadają autorzy: “groteskowa wizja odwiecznego wyzysku i dominacji człowieka nad człowiekiem, pełna absurdalnego humoru i makabry.” Drugim będzie projekcja głośnego po-covidowego dokumentu Grzegorza Brzozowskiego, “Tylko noc i dzień”, zdobywcy Nagrody Specjalnej im. Macieja Szumowskiego w konkursie ogólnopolskim na Krakowskim Festiwalu Filmowym. Istotnym akcentem bydgoskim jest rola, jaką w filmie odgrywa postać, Salomei Fisher, zasłużonej dla społeczności świadkini zarówno tej wielkiej, międzynarodowej, jak i lokalnej miejskiej historii.

W ostatnim dniu festiwalu Misha Waks zrealizuje w Myślęcinku, w pobliżu Hotelu Pałac performance „Teraz jest pięknie”. Kilka godzin później, w Klubie Mózg,
Elżbieta Jeznach i Nicolas Gousseff (Paryż), wraz z uczestnikami, zaprezentują, w hołdzie zmarłemu niedawno Marcinowi Giżyckiemu, powarsztatowy spektakl
“Niespodzianki chwili obecnej – Mrugnięcie dla Marcina”. Jako ostatni akord festiwalu, w ramach przypomnienia postaci wybitnego historyka sztuki, reżysera i
scenarzysty, w budynkach dawnych Zakładów “Kobra” odbędzie się premierowe czytanie ostatniego scenariusza Marcina Giżyckiego “Nieustraszeni pogromcy
duchów”.

Kuratorami wydarzeń są Robert Kuśmirowski oraz Grzegorz Pleszyński.

Szczegółowe informacje w programie XI Festiwalu OKO Nigdy Nie Śpi.

Media społecznościowe:

Partnerem głównym jest Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Działanie jest współfinansowane z Funduszy Europejskich.

  1. II edycja

    PRZEDMIOT

    Edycja „Spotkań Nierzypadkowych“, gdzie nazwa nawiązuje do surrealistycznego Manifestu Andre Bretona.

  2. III edycja

    MIŁOŚĆ

    Podstawowym problemem (tematem) tegorocznych spotkań jest pojęcie Miłości. Miłości nie tylko pojmowanej w kontekście uczucia, ale w wielu innych kontekstach, często niezauważalnych i niebezpośrednio wynikających z prowadzonych badań czy obszaru zainteresowań naukowych.

  3. IV edycja

    SZAŁ I SZALEŃSTWO

    Przekraczamy siebie – nie tylko tworząc, ale po prostu żyjąc – na wiele sposobów. Na wiele sposobów staramy się dokonać „samoprzekroczenia”, autotransgresji: wyrwać się z matni przypisanej nam kondycji i z naszej cielesnej powłoki – i znaleźć się „gdzie indziej”, w innym stanie i miejscu, powiedzieć sobie, jak objawiający poeta francuski, Arthur Rimbaud, że „JA to Ktoś Inny”.

    prof. Zbigniew Mikołejko

  4. V edycja

    TWARZ I MASKA

    „Dążenie do tego, aby za wszelką cenę zedrzeć z siebie maskę i ukazać swoją „prawdziwą twarz” od mniej więcej półwiecza stało się jednym z najważniejszych nakazów współczesnego świata, jednym niemal z dogmatów dzisiejszej kultury. Stało się węzłowym i obowiązującym problemem sztuki i literatury oraz rozmaitych gałęzi wiedzy.

    prof. Zbigniew Mikołejko

  5. VI edycja

    GRA

    Gra jest jednym z najbardziej uniwersalnych i najbardziej pojemnych pojęć. Pojęć obdarzonych tak wieloma znaczeniami, że w istocie nie da się ich wyliczyć. Wyrażają one najważniejsze aspekty tego, co nazywa się po prostu ludzką kondycją. I odnoszą się zarówno do rozmaitych przejawów naszej codziennej egzystencji, jak też do obszaru sztuki i literatury, filozofii i rozrywki, ekonomii i religii, polityki i psychologii, zabawy i nauk ścisłych, kryminalistyki i wojny, informatyki i magii.

  6. VII edycja

    UCZTA

    Dwie opowieści o biesiadzie wyznaczają w istocie drogę wiary i umysłowości Zachodu. Mowa oczywiście o Uczcie Platona, która w znacznej mierze rozpoczyna i stymuluje losy naszej myśli, i o Ostatniej Wieczerzy, która jest jednym z aktów założycielskich chrześcijaństwa (ale także przecież i doniosłym tematem sztuki).

    prof. Zbigniew Mikołejko

  7. VIII edycja

    CUD

    W przypadku cudu nie sposób jest mówić o prawidłach – sama obecność cudu jest fundamentalnym paradoksem – będąc dostępnym naszym zmysłom, wymyka się naszemu rozumieniu. Zamiast proponować program cudów na nadchodzący festiwal, spójrzmy na niego raczej jako na przestrzeń otwartą na paradoksy – w której pojawi się możliwość cudu, choć bez jego gwarancji.

    Grzegorz Brzozowski

  8. IX edycja

    CZWARTA NATURA

    Ustanowienie nowej relacji człowieka z naturą stają się jednym z najważniejszych wyzwań naszych czasów. W myśli humanistycznej przyjęło ono w ostatnich latach postać pytania o odpowiedzialność za antropocen.

    Grzegorz Brzozowski

  9. X edycja

    TRANS

    X edycja odbywa się pod hasłem „trans”, które zaproponowała w odniesieniu do idei festiwalu krytyczka, kuratorka i organizatorka życia artystycznego, Anda Rottenberg. Odniosła się tym samym do korzeni imprezy, która wyrasta z tradycji transgresyjnych praktyk performatywnych.

  10. XI edycja

    EXPERYMENT

    Tegoroczny, XI. Festiwal OKO Nigdy Nie Śpi powraca do marzenia o eksperymencie – zdarzenia zawieszonego w pół skoku pomiędzy tym, co wiemy i co sprawdzone – a tym co, być może, wciąż jest możliwe.

PARTNER GŁÓWNY
WSPÓŁFINANSOWANIE
ORGANIZATOR
PARTNERZY
PATRONI MEDIALNI
WSPÓŁPRACA